Geschiedenis en identiteit: 140 jaar verhalen ontwaren
27 februari 2023
27 februari 2023
Wie door de collectie van het Koninklijk Nederlandsch Genootschap voor Geslacht- en Wapenkunde (KNGGW) gaat, heeft een schat aan verhalen in handen. Met een geschiedenis die dit jaar 140 jaar teruggaat is het Genootschap de langst bestaande genealogische en heraldische vereniging van Nederland.
Eind 1882 kwamen in Den Haag negen heren bijeen die het voornemen hadden een gezelschap op te richten met als doel de beoefening van geslacht-, wapen- en zegelkunde. Zij besloten een leesgezelschap op te richten waarin iedere week werken over familiegeschiedenis en heraldiek werden uitgewisseld. Daarnaast vormden zij een archief en bibliotheek. Niet lang na de eerste bijeenkomst, al bij de volgende vergadering op 24 januari 1883, zetten zij hun gezelschap om in een genootschap: het Genealogisch-Heraldiek Genootschap De Nederlandsche Leeuw. Vijftig jaar later werd het omgedoopt tot Koninklijk Nederlandsch Genootschap voor Geslacht- en Wapenkunde.
Gedurende de bijna anderhalve eeuw die volgde na de oprichting werd de collectie groter en groter. Tientallen familiearchieven werden verzameld en honderden bijzondere objecten werden aan de collectie toegevoegd. Van duizenden zegels tot wapenafbeeldingen en van complete familiearchieven tot de prachtigste handschriften. Een lust voor het oog, maar ook een snoepwinkel voor iedere onderzoeker, geïnteresseerde lezer of liefhebber van familiegeschiedenis en heraldiek.
Zo maakt het unieke wapenboek van de achttiende-eeuwse heraldicus Maximiliaan Louis van Hangest baron D’Yvoy onderdeel uit van de collectie: een handschrift van uitzonderlijke kwaliteit met grafschriften, rouwborden en kerkglazen uit verschillende kerken in Nederland en delen van Duitsland. Maar ook een zeldzame verzameling gipsafgietsels van zegels van Javaanse vorsten, portretten en schilderijen van edellieden en notabelen en kasten vol familiearchieven. Een compleet pallet aan verhalen en identiteiten, uitgespreid over eeuwen en in hun dozen wachtend om ontwaard te worden door onderzoekers en geïnteresseerden in familiegeschiedenis, genealogie en heraldiek.
Deze collectie is sinds enkele jaren in beheer bij het CBG|Centrum voor familiegeschiedenis. Via het CBG is de collectie ook te raadplegen. De collecties vullen elkaar aan en zijn in het verlengde van elkaar te onderzoeken. Op die manier versterken de collecties van het KNGGW en het CBG elkaar, en staan zij in dienst van de onderzoeker.
Het KNGGW wil nu ook delen van de collectie digitaal toegankelijk maken. De digitale ontsluiting van het wapenboek Hangest D’Yvoy vormt het begin. Dit wapenboek is online in te zien via het ledendeel van de website van het KNGGW. Ook in samenwerking met het CBG zijn er delen uit de collectie van het Genootschap digitaal toegankelijk gemaakt. In het kader van het zegelproject werden duizenden zegelafdrukken op vellen papier opgeplakt, waarna ze werden gedigitaliseerd en via de Heraldische Databank van het CBG beschikbaar gesteld (te zien op de afbeelding met de zegels).
De collectie ligt aan de basis van de identiteit van het Genootschap, als een kurk om op te drijven of een pijler in het genealogische en heraldische veld. Het KNGGW is een kennisorganisatie met leden uit alle gelederen. Vier keer per jaar komt het tijdschrift De Nederlandsche Leeuw uit met artikelen over allerhande onderwerpen die raken aan genealogie en heraldiek en de reeks Werken van het Genootschap biedt redenen te over om eenzelfde leesgezelschap op te richten als de negen heren in 1882. Tijdens de lezingen en activiteiten die het Genootschap organiseert, onder meer samen met het CBG, is er ruimte om elkaar te ontmoeten, om eigen onderzoek onder de aandacht te brengen en te toetsen en zijn er momenten van verwondering over de bijzondere nieuwe ontdekkingen. De komende jaren zal de samenwerking tussen het CBG en het KNGGW worden geïntensiveerd. Meer mensen zullen kunnen genieten van deze activiteiten en van de collectie van het Genootschap.