Ben je op zoek naar passagiers die tussen 1900 en 1969 met de Holland-Amerika Lijn hebben gereisd? Vanaf nu kun je al een deel van de passagierslijsten via WieWasWie en Stadsarchief Rotterdam inzien. Naar verwachting zijn alle lijsten in 2022 beschikbaar voor het grote publiek.

Van 1873 tot ver in de twintigste eeuw vervoerde de Holland-Amerika Lijn (HAL) zakenlui, toeristen en emigranten van en naar Amerika. Tussen 1880 en 1920 maakte circa een miljoen Oost-Europeanen de overtocht naar de Nieuwe Wereld. De HAL had tot in Bulgarije, Letland en Rusland kantoortjes waar kaartjes konden worden gekocht voor de trein naar Rotterdam, de boot naar Amerika en opnieuw de trein naar elk station in de Verenigde Staten.

Nuttige bron

In het kader van een gezamenlijk project van het CBG|Centrum voor familiegeschiedenis en Stadsarchief Rotterdam zijn vrijwilligers van het crowdsourcing-platform Vele Handen druk bezig met het invoeren van de passagierslijsten van de HAL. Een kwart – te weten de lijsten uit de periode 1900 tot 1920 – is inmiddels ingevoerd en toegankelijk gemaakt. Ze vormen een nuttige bron van informatie voor stamboomonderzoekers, historici en andere geïnteresseerden. Zo kun je bijvoorbeeld terugvinden wat de bestemming was, wat er voor de reis is betaald en hoe groot het reisgezelschap was.

Hoe gaat het proces nu in zijn werk? Om te beginnen zijn alle originele passagierslijsten gescand. De vrijwilligers krijgen de scan op hun beeldscherm te zien en nemen de belangrijkste persoonsgegevens over in een formulier. Omdat elke scan door twee verschillende personen wordt ingevoerd en door een derde wordt gecontroleerd, is de kans op fouten klein. De overgetypte gegevens vormen de basis voor de indexen van de passagierslijsten, die ervoor zorgen dat zo’n drie miljoen Amerikagangers via WieWasWie en de website van het Stadsarchief Rotterdam vindbaar worden.

Bijzondere ervaringen

Een van de vrijwilligers heeft in een radio- en tv-uitzending van RTV Rijnmond verteld over haar ervaringen met het invoeren van de persoonsgegevens, en haar motivatie om mee te werken aan het project toegelicht. "Toen ik van dit project hoorde, ging mijn Rotterdamse hart open", vertelt vrijwilligster Petra Sjouken.

Projectleider Rob den Braasem van het CBG geeft aan dat iedere vrijwilliger zijn eigen beweegredenen heeft. “De een vindt het een leuke hobby om te puzzelen, de ander heeft voorouders die zijn geëmigreerd, en weer een ander vindt het onderwerp gewoon interessant”, legt hij uit. “Bovendien kun je het thuis doen, in je eigen tijd, en wanneer je er zin in hebt. En het dient een dankbaar doel, want je maakt er veel mensen blij mee, die gebruik kunnen maken van de doorzoekbare lijsten.”

Professor De Vries en Berlage aan boord

Op het eerste gezicht lijkt het ‘inkloppen’ van gegevens misschien saai, maar de kans bestaat dat je hele interessante dingen tegenkomt. Zoals de overtocht van Dr. Alice Leader, die twee jaar later een van de overlevenden van de ramp met de Titanic zou zijn. Of Professor Hugo de Vries. Hij reisde op 28-05-1904 van Rotterdam naar New York met de SS Potsdam en publiceerde later dat jaar het boek “Het Yellowstone-Park”. Hij was de grondlegger van de moderne evolutiebiologie en is beroemd geworden door zijn mutatietheorie en de door hem geïntroduceerde begrippen mutatie en gen. Je kunt ook zomaar ontdekken dat de architect H.P. Berlage op 12 december 1911 vanuit Amerika naar Amsterdam vertrok, na tijdens zijn inspirerende reis onder de indruk te zijn geraakt van het werk van Frank Lloyd Wright – een gegeven dat nog steeds goed terug is te zien in de stijl van Berlage uit die tijd.

Afronding

De vrijwilligers werken onverdroten voort aan het verder toegankelijk maken van de passagierslijsten. Naar verwachting is het project, dat mede mogelijk wordt gemaakt door Stichting Droom en Daad en Cruise Port Rotterdam, in 2022 afgerond.

English summary

A big thank you to 1100 volunteers

Are you looking for passengers who traveled with the Holland-America Line between 1900 and 1969? From now on you can already view part of the passenger lists via the Rotterdam City Archives and WieWasWie websites. All lists are expected to be available to the public in 2022.

From 1873 until well into the twentieth century, the Holland-America Line (HAL) transported businessmen, tourists and emigrants to and from America. Between 1880 and 1920, around one million Eastern Europeans made the crossing to the New World. The HAL had offices in Bulgaria, Latvia and Russia where tickets could be purchased for the train to Rotterdam, the boat to America and again the train to every station in the United States.

Useful source

As part of a joint project of the Rotterdam City Archives and CBG| Center for family history, volunteers from the crowdsourcing platform Vele Handen are busy with data entry of the passenger lists of the HAL. A quarter – namely the lists from the period 1900 to 1920 – is now accessible. The lists are a useful source of information for family tree researchers, historians and other interested parties. For example, you can find what the destination was, what was paid for the trip and how large the travel party was.

The project, which is made possible in part by Stichting Droom en Daad and Cruise Port Rotterdam, is expected to be completed in 2022.