CBG bronnen
Stapel persoonskaarten
Een selectie persoonskaarten. Foto: CBG / Collectie Nationaal Register Overledenen (NRO)

Erfgenamen en persoonskaarten

21 september 2020

Op 1 september jl. is RTL4 gestart met een nieuwe serie, getiteld ‘De Erfgenaam’, waarin presentator Ruben Nicolai op zoek gaat naar erfgenamen van onbeheerde nalatenschappen. Ook het CBG heeft meegewerkt aan de serie.

Je kent het CBG|Centrum voor familiegeschiedenis waarschijnlijk als onmisbare bron voor stamboomonderzoek, met onze uitgebreide database WieWasWie, onze bibliotheek en verzamelingen. Maar wist je dat ons team onderzoekers ook dagelijks bezig is met het in kaart brengen van erfgenamen voor notarissen en het Rijksvastgoedbedrijf? Ondanks dat worden veel nalatenschappen nooit geclaimd en blijven de erfgenamen onbekend. In de reeks De Erfgenaam probeert presentator Ruben Nicolai een aantal rechtmatige erfgenamen op te sporen voordat de nalatenschap aan de staat vervalt.

Voor de aflevering van 22 september heeft Ruben onder andere een beroep gedaan op de expertise van het Nationaal Archief voor een CADSU-II dossier en van het CBG voor een persoonskaart. Op de persoonskaart van de erfgenaam stond namelijk een enorm aantal adressen vermeld, en de presentator vroeg zich af waarom iemand zo vaak zou willen verhuizen. Onze experts zijn op zoek gegaan naar het antwoord – en vonden daarbij nog meer spannende aanwijzingen.

Opnamen De Erfgenaam

Presentator Ruben Nicolai en CBG-expert Jacqueline Verkleij tijdens de opnamen van De Erfgenaam

Kaarten van iedere gemeente

Persoonskaarten vormden vanaf 1939 tot oktober 1994 de Nederlandse bevolkingsregistratie. Daarna is het systeem gedigitaliseerd en nu worden er in een uitgebreide database zogenoemde persoonslijsten bijgehouden. Het CBG is als enige instantie in Nederland in het bezit van de originele persoonskaarten van iedere gemeente, en heeft daarnaast toegang tot de digitale database. Je kunt van zowel persoonskaarten als  lijsten een kopie opvragen, mits de persoon in kwestie meer dan twee jaar geleden is overleden – dit in verband met de privacywetgeving.Geen geheimen

Persoonskaarten geven net als persoonslijsten algemene informatie als naam, geboorte- en overlijdensdatum, en de personalia van de eventuele echtgen(o)t(e) en kinderen. Maar als je ze goed bestudeert, kan je er nog veel meer (soms hele verrassende) informatie uit halen. Zo staat er rechts bovenin het beroep of de beroepen vermeld die de persoon in kwestie vanaf ca. 1939 heeft uitgeoefend. Links op de kaart staan de adressen met de vestigingsdatum. Zo kan je precies zien waar je voorouder (of de persoon in wie je bent geïnteresseerd) heeft gewoond en in welke periode. Zie je achter het jaartal 1941 of 1942 ‘PB’ staan met een nummer, is dit géén postbus – het is het nummer van het persoonsbewijs dat iedere burger tijdens de oorlog door de Duitse bezetter verplicht werd te dragen. Als je meerdere PB-nummers ziet staan, kan dat inhouden dat de houder een eerder bewijs is kwijtgeraakt – of dat hij in het verzet heeft gezeten en kaarten zijn ‘verloren’ om ze te kunnen vervalsen. En natuurlijk waren persoonskaarten officiële documenten – vorige huwelijken of kort na de bruiloft geboren kinderen konden niet verdoezeld worden … Nieuwsgierig geworden? Klik op de button onderaan deze pagina voor meer informatie.

persoonskaart uittreksel

Voorbeeld van een uittreksel van een persoonskaart. Bepaalde gegevens zijn afgeschermd, zoals religie en doodsoorzaak. Foto: CBG / Collectie Nationaal Register Overledenen (NRO)

Kopieën opvragen

In verband met de coronapandemie is ook ons kantoor geruime tijd gesloten geweest, waardoor er helaas een aanzienlijke achterstand is ontstaan in de verwerking van aanvragen voor kopieën van persoonskaarten en –lijsten. Onze medewerkers hebben deze achterstand inmiddels voor een groot deel weten weg te werken, maar houd er rekening mee dat het nog steeds iets langer duurt dan gebruikelijk voordat je de aangevraagde kopieën ontvangt. Wij hopen op je begrip hiervoor.

CADSU-II claim

Slachtoffers van de vervolging door de Duitse bezetter om reden van ras, geloof of wereldbeschouwing konden na de Tweede Wereldoorlog een schadeclaim indienen bij het Centraal Afwikkelingsbureau Duitse Schade Uitkeringen (CADSU). Van iedereen die bij het CADSU een uitkering aanvroeg, zoals de erflater in deze aflevering van De Erfgenaam, is een dossier bewaard gebleven. Lees wat een CADSU-II claim is en bekijk hoe je inzage in dit archief kunt krijgen.