Het zal je niet ontgaan zijn. Het Nationaal Archief (NA) maakt vanaf 2025 een belangrijk naoorlogs archief openbaar, het Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging (CABR). Een jaar geleden werd de index op het archief van de Arbeidsinzet gepubliceerd. Welke rol heeft het CBG hierbij gespeeld?

De hoofdpersonen in deze archieven zijn volwassen Nederlanders in de periode 1940-1950. De meesten zijn inmiddels overleden, maar niet iedereen. Bovendien bevatten veel CABR-dossiers gegevens van minderjarige kinderen, maar ook van hen is een deel al overleden. Balancerend op de grens tussen enerzijds het maatschappelijk belang van openbaarheid van deze archieven en anderzijds de privacy van de Nederlanders van nu moet het NA keuzes maken. Het schakelde de hulp in van het CBG.

Vergelijken met NRO

In het Nationaal Register van Overledenen (NRO) beheren wij de belangrijkste persoonsgegevens van meer dan tien miljoen Nederlanders die zijn overleden in de periode 1939 tot heden. Het register is niet openbaar, maar je kan er bij ons afzonderlijke uittreksels uit opvragen. Minder bekend is de dienst die wij aan archiefinstellingen bieden: we kunnen hun lijsten van persoonsgegevens vergelijken met het NRO, om zo aan te geven wie overleden is. Met die informatie kunnen de archiefinstellingen vele dossiers vrijgeven die anders gesloten zouden moeten blijven. Immers, personen geboren na circa 1920 zouden nog in leven kunnen zijn en vallen daarom onder de privacybeschermende wetgeving.

Het NA heeft ons niet alleen de registers van het CABR en de Arbeidsinzet laten vergelijken met het NRO, maar ook die van enkele nog niet openbare archieven. De intentie is hiermee deze archieven eveneens geleidelijk vrij te geven met inachtneming van de privacy. Ook andere archiefinstellingen hebben ons inmiddels gevonden. Zo heeft het Haags Gemeentearchief een groot deel van zijn gezinskaarten dankzij ons kunnen publiceren. Ook het Stadsarchief Amsterdam geeft veel meer historische persoonsgegevens vrij dan ze hadden kunnen doen zonder deze CBG-dienst.

Met de publicatie van het Indisch Oud-Paspoortarchief heeft het CBG in 2023 zelf het goede voorbeeld willen geven: door de gegevens te vergelijken met het NRO konden wij 30.000 dossiers publiceren van personen geboren na 1920. Dossiers die anders gesloten hadden moeten blijven.