Alle bronnen op een rijtje
5 februari 2024
5 februari 2024
Alle bronnen van de eerste 4 afleveringen bij elkaar
Tijdens het vooronderzoek voor Verborgen verleden gebruiken onze experts veel verschillende bronnen. Enkele hiervan komen voorbij in onze nabeschouwingen van de afleveringen. In het artikel hieronder bundelen we de bronnen uit de eerste helft van het 16e seizoen van Verborgen verleden, zodat je als onderzoeker snel aan de slag kunt om met deze bronnen je familiegeschiedenis onder de loep te nemen of meer kleur te geven. Ben je pas net begonnen dan kun je eens kijken naar het CBG-stappenplan voor familiegeschiedenisonderzoek, zo maak je een vliegende start.
Aan het einde van de negentiende eeuw ontstond er een grote migratiegolf van voornamelijk Brabantse arbeiders die hun boerendorp verlieten om een nieuw leven te beginnen in grote steden, zoals Rotterdam en Amsterdam. Ook vanuit het buitenland kwamen mensen naar Nederland om hun geluk op onze arbeidsmarkt te beproeven, zoals je kunt lezen op onze themapagina Immigratie. Op onze themapagina’s vind je veel informatie over een verscheidenheid aan bronnen die je kunt gebruiken voor je onderzoek. Daarom is het zeker de moeite waard om eens rond te kijken op onze kennispagina’s. Voor de aflevering van Raven van Dorst hebben we gebruik gemaakt van de bronnen op de themapagina Immigratie en de themapagina ‘Ziekte en gezondheid’. Ook de CBG-bibliotheek was een belangrijke bron tijdens het onderzoek.
In de aflevering met Gordon maakten we gebruik onder andere van de database van het Stadsarchief Amsterdam met de politierapporten 1940-1945. Ook tijdens de Tweede Wereldoorlog hield de Amsterdamse (gemeente)politie zogenaamde meldingsrapporten bij, waarin de wachtcommandant van elk politiebureau en elke politiepost vastlegde wat er die dag op dat bureau of die post was gebeurd. De meldingsrapporten zijn nu gedigitaliseerd en staan online, de rapporten dus die tezamen de een bijna volledig beeld geven van het werk van de Amsterdamse politie tijdens de oorlog. Alle meldingsrapporten uit de periode 1940-1945 zijn doorzoekbaar op de namen van burgers, die aangifte deden, als getuige werden opgevoerd of waren aangehouden.
Ook zijn er persoonskaarten(1939-1995) opgevraagd om personen uit de familiegeschiedenis van Gordon te kunnen vinden en aanknopingspunten voor vervolg onderzoek. De persoonskaarten uit het Nationaal Register van Overledenen (NRO) zijn een manier om je meest recente familiegeschiedenis in kaart te brengen. Je kunt de kaarten online bij ons aanvragen en je vindt er veel genealogische gegevens op. Een onmisbare bron voor familiegeschiedenisonderzoek en daarom gebruiken onze onderzoekers deze bron bij ieder vooronderzoek voor het tv-programma.
Ook de website van Delpher is een goede bron van informatie. In Delpher vind je historische kranten, boeken en tijdschriften uit de collecties van bibliotheken, archieven en wetenschappelijke instellingen. Je kunt in de kranten en andere bronnen zoeken op woord of trefwoorden. In Delpher vul je in het zoekveld personen uit je familiegeschiedenis in om zo te weten te komen of zij ook ooit in de krant hebben gestaan en om je familiegeschiedenis meer kleur te geven.
Er bestond lange tijd geen administratie van de geboorten en overlijdens van de Aziatische bevolking van Nederlands-Indië. De originele geboorte-, huwelijks- en overlijdensakten zijn niet overgebracht naar Nederland. In plaats daarvan kun je ze in kopievorm raadplegen in een Family History Center van de The Church of Jesus Christ of Latter-day Saints (‘Mormonenkerk’) of online de index op de Regeringsalmanak doorzoeken via de website Roosje Roos.
Indische personen die gelijkgesteld werden aan Nederlanders in Nederlands-Indië zijn terug te vinden in de database van Dennis de Calonne en Tjaart Schillhorn van Veen, met 16.023 personen uit gelijkstellingen en toepasselijkverklaringen (1870-1949) en 20.978 naturalisaties/verkrijging Nederlanderschap (1850-1984). Ook het archief van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) kan uitkomst bieden bij je onderzoek.
De handige herkomstplaatsenlijst van het Stadsarchief Amsterdam, gemaakt in de jaren vijftig en zestig van de vorige eeuw, verwijst naar oude schrijfwijze van plaatsnamen in Nederland en Europa. Vaak kom je op oude documenten plaatsnamen tegen die je niet herkent of anders worden geschreven dan in de huidige schrijfwijze. Deze lijst kan uitkomst bieden om erachter te komen in welke plaats die ene voorouder nu woonde of werkte.
Een vrij onbekende (en beperkte) bron, maar je zou toch eens kunnen kijken of jouw familie voorkomt in de collectie van het Meertens Instituut. Decennialang hebben zij opnames gemaakt van oude Nederlanders, die, vaak in dialect, streekverhalen en -liedjes zingen die daarmee bewaard zijn voor de eeuwigheid. Deze zijn te vinden in de Nederlandse Dialectenbank. Hiermee kun je soms je familiegeschiedenis reliëf geven.