Het derde nummer van Gen.magazine rolt alweer van de drukpers. Deze keer met het thema afstammingswaan.

Afstammingswaan

Mijn aangetrouwde tante is ervan overtuigd dat ze afstamt van Schotse adel. Ergens in de 19de eeuw komt er een graaf Gordon voor in haar stamboom, ze spreekt onberispelijk Brits en is gek op goede Engelse televisieseries; dat zegt genoeg.

Mijn tante is niet de enige die vermoedt dat er blauw bloed door haar stamboom stroomt, zo blijkt uit de komende Gen. die als thema afstammingswaan heeft. Er zijn heel wat mensen die ervan overtuigd zijn dat ze meer zijn dan ze lijken. Grote geesten waaronder Willem Bilderdijk, verzetten hemel en aarde om de wereld te laten weten dat hun voorouders verfijnder, hun stamboom voornamer en zijzelf edeler waren dan menigeen had kunnen bevroeden. De bekende schrijver, die de hoofdrol speelt in Portret en verhaal, is een vaak genoemd voorbeeld van afstammingswaan. Maar ook gewone mensen zoals Henry Melchior Louis Herman Sark leden eraan. Sark, die ‘uit de eenvoudige volksklasse [was] voortgekomen’, deed er alles aan om zijn familie in het ‘Blauwe boekje’ te krijgen, zo is te lezen in het artikel Een afrekening binnen het milieu door Kees Bruin. Hoe zwaarwegend adellijke titels nog waren rond 1900 blijkt ook uit het exposé van Conrad Gietman, waarin de arme minderjarige postbeambte S. uit Brabant zich uitgaf voor baron. Het werd hem noodlottig.

Afstammingswaan leidde niet zelden tot deceptie of in zich nog verbetener vastbijten in een fantasie over de herkomst. Soms leidde de waan zelfs tot waanzin. In het geval van Jan Coenraad Nachenius vormde die de basis van zijn oorlogsmisdaden. Lilian de Bruijn beschrijft hoe de sibbenkundige, kunstenaar en SS’er in de jaren dertig probeerde aan te tonen dat er zoiets bestond als een beter ras.

Wie zijn of haar vermoeden af te stammen van beroemde voorouders wil omzetten in harde(re) feiten kan ervoor kiezen een DNA-test te doen. Daar blijkt een trend in te ontdekken: Karel de Grote is de gedroomde voorvader, ‘de heilige graal’ onder voorouders, schrijft Martine Zoeteman in haar artikel Beroemd DNA. Mocht je ook vermoeden dat van Van Gogh of Beethoven bloedverwanten zijn en overweeg je een DNA-test te doen, neem dan even wat denktijd. ‘De kans is aanwezig dat de mythe van een beroemde voorouder wordt doorgeprikt’, waarschuwt Zoeteman. En soms kan een lichte (afstammings)waan best aangenaam zijn.

Gen. ligt vanaf deze week op jouw deurmat en is te koop in deze winkels: Over Gen.magazine | CBG