Het CBG heeft meer dan zeshonderd familiearchieven: verzamelingen van een bepaalde familie. Ze bestaan uit verschillende documenten die binnen die familie zijn gemaakt of ontvangen en door opeenvolgende generaties zijn bewaard. Ze kunnen allerhande informatie bevatten waarmee een beeld te vormen is van de personen die je onderzoekt. Ook kom je er de meest verrassende zaken in tegen, zoals bijvoorbeeld een plakboek uit het familiearchief Das.

Tekst: Vera Weterings, met dank aan Jean Niewenhuijse

Marinus Das

Marinus (Rinus) Das (1887-1978) heeft als Rotterdamse jongen een zeer bewogen bestaan geleid vol avontuur, waarschijnlijk mede doordat zijn vader jong was overleden. Rinus werkte van zijn twaalfde tot zeventiende bij zijn oudere broer in de stoffeerderij, maar hij was rusteloos en wilde zelfstandig zijn. Rinus liep weg en deed een tijd van alles en nog wat tot hij op zijn negentiende krankzinnigenverpleger werd. Hij haalde zijn diploma en ging naar de ziekenverpleging. Op 26-jarige leeftijd begon zijn oorlogsloopbaan. Hij sloot zich als verpleger aan bij het Rode Kruis, dat toen werkzaam was in Servië in het kader van de strijd tussen Servië en Oostenrijk in 1913-1915. Rinus behandelde daar de Servische soldaten zo goed en kwaad als het kon. Daar kwam later nog een epidemie van vlektyfus en dysenterie overheen. In 1915 ging hij met de ambulance naar Parijs, waar hij verbleef in ‘Pré Catalan’, een restaurant dat als hospitaal werd ingericht. Hij ontving voor zijn inspanningen certificaten van de bronzen eremedaille uit Frankrijk (1917) en van de zilveren eremedaille van het Rode Kruis in Oostenrijk (1918).In 1919 ging hij weer met een medische missie mee naar Joegoslavië om een jaar later naar Nederland terug te keren.

Als werkloze ging hij naar Utah en San Francisco, waar hij bordenwasser en verpleger werd en keerde daarna terug naar zijn eerste liefde: het stoffeerdersvak. Na vele ontberingen keerde hij in 1926 terug naar Nederland, waar hij de directeur van de Glasfabriek Leerdam leerde kennen. Rinus richtte als zijn vertegenwoordiger een importzaak voor Leerdam-glas in San Francisco op. De zaken gingen voortvarend, totdat eind jaren twintig de beurscrisis toesloeg. De zaak ging failliet en Rinus keerde weer terug naar Nederland. Hij zocht tevergeefs naar een baantje, in binnen- en buitenland. Uiteindelijk vertrok hij in 1936 naar Kaapstad, waarbij hij veel glas uit Leerdam importeerde. Van de periode hierna is helaas weinig over hem bekend. We weten nog dat hij ging reizen, maar daarover is geen verder informatie voorhanden. Rinus overleed ongehuwd in Kaapstad op 90- of 91-jarige leeftijd.

Plakboek

In de periode dat Rinus als verpleger in Servië en Frankrijk werkte, heeft hij een foto- annex plakalbum bijgehouden van zijn ervaringen. Dit album bevat diverse opgeplakte originele stukken uit de Eerste Wereldoorlog, waaronder met name foto’s, maar ook een aantal prentbriefkaarten en afbeeldingen uit tijdschriften. Overal waar hij kwam plakte hij ze in zijn album, zodat we precies kunnen volgen waar Rinus is geweest. Zijn belevenissen maken het plakboek tot een historisch belangrijke bron en geven kleur aan het avontuurlijke leven van Marinus. In de collectie zijn ook brieven van hem aanwezig.