Het CBG heeft meer dan zeshonderd familiearchieven: verzamelingen van een bepaalde familie. Ze bestaan uit verschillende documenten die binnen die familie zijn gemaakt of ontvangen en door opeenvolgende generaties zijn bewaard. Ze kunnen allerhande informatie bevatten waarmee een beeld te vormen is van de personen die je onderzoekt. Ook kom je er de meest verrassende zaken in tegen, zoals bijvoorbeeld een ‘Chequeboekje’ in het familiearchief Valck Lucassen.

Tekst: Vera Weterings, met dank aan Jean Niewenhuijse

Theodorus Reynirus Valck Lucassen

Dr. Theodorus Reynirus Valck Lucassen (1884 1941) was een bekend genealoog en voorzitter van het Koninklijk Nederlandsch Genootschap voor Geslacht- en Wapenkunde. Valck Lucassen schreef zich na het Haagsche gymnasium in als student in de rechtswetenschap in Leiden. Tijdens zijn studententijd ontwikkelde hij de neiging tot de beoefening van de geslacht- en wapenkunde. In 1960 trad hij toe tot het Genealogisch-Heraldiek Genootschap ‘De Nederlandsche Leeuw’. In 1912 promoveerde hij in Leiden in de rechtswetenschap, een jaar later trad hij als secretaris toe in het bestuur van ‘De Nederlandsche Leeuw.’ De genealogie en de heraldiek werden in zijn tijd door hem tot een serieuze hulpwetenschap van de geschiedenis en van de rechtsgeschiedenis opgewerkt.

Caran d’Ache

Valck Lucassen vertoefde vaak in Parijs, waar een aantal familieleden van hem woonden. Hij heeft bij een gelegenheid een Franse boekje met spotprenten uit 1892 aangeschaft, genaamd ‘Carnet de chèques par Caran d’Ache’. Caran d'Ache was het pseudoniem van de negentiende-eeuwse Franse satirische en politieke tekenaar Emmanuel Poiré. Hij publiceerde in 1892 het ’Chequeboekje’ – waaronder het boekje ‘Carnet de chèques par Caran d’Ache’ ook wel bekend was – naar aanleiding van het Panamaschandaal, waar de Franse elite geldelijk van profiteerde ten koste van de gewone man. Deze tegenstelling heeft hij in zijn spotprenten verwerkt. Zo maakt hij in zijn prenten bijvoorbeeld vaak gebruik van de dubbele betekenis van het woord ‘touché’.

Caran d'Ache komt van het Russische woord karandaš wat in het Russisch potlood betekent. De Zwitserse fabrikant van kunstbenodigdheden, vooral kleurpotloden, is naar hem genoemd.