Een familiegeschiedenis met eigengereide mensen

Actrice Jennifer Hoffman speelde in de populaire televisieseries ‘Dokter Tinus’ en ‘De luizenmoeder’. Onlangs presenteerde zij het programma ‘Genaaid’ over duurzame mode. Aan het einde van deze aflevering over haar Verborgen verleden concludeert Jennifer dat het de activist in haarzelf is, die ze terugziet bij haar voorouders.

De vader van Jennifer Hoffman heeft Friese wortels. Het onderzoek naar zijn kant van de familie komt uit bij soldaten, van wie er een in het Staatse (‘Nederlandse’) leger vocht, en eentje zelfs meeging met Napoleon op veldtocht. Dankzij een database met Nederlandse soldaten die vochten in het leger van Napoleon is dergelijke informatie tegenwoordig eenvoudig te achterhalen.

Bijzonder weetje

In de uitzending komen diverse methoden van stamboomonderzoek aan bod. Jennifers vader Paul laat aan de hand van het antieke fotoalbum van de familie de stamreeks zien, de rechte mannelijke Hoffman-lijn. Die lijn begint met een aantal artsen. Onderzoekstips over het zoeken naar medici in je familie zijn te vinden op de themapagina Ziekte en gezondheid.

Daarnaast komt Jennifers matrilineaire lijn in beeld, de moederreeks die de afstamming terug volgt van moeder naar grootmoeder naar betovergrootmoeder enzovoorts. Hierdoor komt Jennifer uiteindelijk in Parijs terecht. Een bijzonder weetje uit de oudste Brabantse generaties die worden getoond: vóór 1600 kan het voorkomen dat de kinderen de achternaam van de moeder gingen gebruiken, wanneer zij uit een aanzienlijker familie kwam dan de vader van het gezin. Iets waar je op bedacht moet zijn, als je zo ver terug komt in de tijd!

Twintig generaties

Bij stamboomonderzoek komt het regelmatig voor dat je honkvaste families treft, die echt eeuwenlang op een bepaalde plek bleven wonen. Bij Jennifers familie is dat zeker niet het geval. We gaan het hele land door, met voorouders uit onder andere Gouda, Noordwijk, Nijmegen, Leiden, Leeuwarden, Den Haag, Dordrecht en diverse plaatsen in Brabant.

De Brabantse lijn van de burgemeestersfamilie Donkers (Jennifers betbetovergrootvader) blijkt bijna twintig generaties terug te volgen. Dit is heel bijzonder; meestal kan een genealoog tevreden terugblikken met een stamboom tot ongeveer 1650. Zeker wanneer een familie tot de sociale bovenlaag behoorde, liet zij echter op papier haar sporen na. Bij de rijtuigenmakers van Pennock uit Middelburg loopt het onderzoek veel sneller vast door het gebrek aan bronnen.

Brand

Aan het begin van de Tweede Wereldoorlog, op 17 mei 1940, woedde er een grote brand in Middelburg, waardoor een groot deel van de binnenstad in vlammen is opgegaan. Ook het pand van het Rijksarchief Zeeland werd verwoest, waardoor veel archieven verloren zijn gegaan. Er bestaat een vermoeden dat de familie Pennock niet uit Nederland kwam, maar uit Engeland. Er is zeker één familie Pennock begin 17e eeuw van Londen naar Amsterdam gekomen. Of het hier om dezelfde familie Pennock gaat, valt nu dus echter niet meer te achterhalen.

“Het waren mensen die niet zomaar het pad volgen, maar ook het pad maken soms. En ja, dat herken ik ook een beetje in mijzelf”

Mussert

Bij het onderzoek dat het CBG|Centrum voor familiegeschiedenis voor het programma deed, kwam een aantal bijzonderheden naar boven, die de aflevering niet haalden.

Zo komt er in Jennifers stamboom een familienaam langs die door de Tweede Wereldoorlog een negatieve klank heeft gekregen. Haar oma, Maria Johanna Angeline Mussert, was een achternicht van de leider van de Nationaal Socialistische Beweging Anton Mussert, die collaboreerde met de Duitse bezetter. Het tv-programma Andere Tijden maakte een aflevering over hem. Oma Mussert had volgens de familieverhalen overigens geen contact met haar illustere oudoom.

Eigengereid

De opa van Jennifer Hoffman zat in de oorlog in het verzet. Onder haar voorouders waren ook houtbewerkers die naar Parijs vertrokken omdat ze daar meer artistieke vrijheid hadden.

“Wat mij het meest is opgevallen, in bepaalde lijnen, is dat het allemaal toch een beetje eigengereide mensen zijn”, merkt Jennifer op. “Dus mensen die niet zomaar het pad volgen, maar ook het pad maken soms. En ja, dat herken ik ook een beetje in mijzelf. Er zit wel een kleine activist in mij.”