Een van de voordelen van het gebruik van een persoonskaart in je onderzoek, is het verbinden van drie generaties op één kaart. Foto: CBG
Het CBG|Centrum voor familiegeschiedenis beschikt over een unieke collectie van zo’n zes miljoen kartonnen persoonskaarten, samen met de persoonslijsten vormen deze bronnen de collectie: het Nationaal Register van Overledenen (NRO). De persoonskaarten zijn door financiering van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en de inzet van vele professionals en vrijwilligers gedigitaliseerd en eenvoudig aan te vragen.
De persoonskaart
In de mei dagen van 1945 werd het CBG| Centrum voor familiegeschiedenis opgericht en werd de collectie persoonskaarten overgedragen aan onze organisatie. De persoonskaart (1939-1994) is een onmisbare bron bij genealogisch onderzoek en onderdeel van het Nationaal Register van Overledenen. Op een formaat van ongeveer een A5 staan de persoonsgegevens van een overledene. Het CBG digitaliseerde zes miljoen persoonskaarten en maakte ze doorzoekbaar.
Fragment van een persoonskaart, Collectie NRO, CBG.
Digitalisering
In 2021 begon het CBG met het scannen van de kartonnen persoonskaarten. Voor die tijd haalden CBG-medewerkers de persoonskaarten nog uit het archief, en scanden en maskeerden ze de kaarten. Sinds alle kaarten gedigitaliseerd zijn hebben we de kaarten verpakt en in het archief ondergebracht. Om de kaarten van karton naar data om te kunnen zetten, zijn ze stuk voor stuk gecontroleerd op oneffenheden zoals nietjes, vouwen, scheuren, vlekken, water- en brandschade. De kleinste kreukel in een kartonnen kaart kan namelijk al leiden tot onleesbare data na het scannen. Naar schatting zijn twintigduizend persoonskaarten beschadigd door oorlogsgeweld en ander onheil en daardoor (deels) onleesbaar.
Gouden combinatie techniek en vrijwilliger
Na het inscannen, hebben bijna 1.350 vrijwilligers van het CBG-project: PKdigitaal data van 5,75 miljoen kartonnen persoonskaarten ingevoerd via het crowdsourcingsplatform VeleHanden om de persoonskaarten doorzoekbaar te maken. Miljoenen velden van persoonskaarten invoeren om de collectie doorzoekbaar te maken had zomaar een jarenlange klus voor vrijwilligers kunnen zijn. Door slim gebruik te maken van de bestaande techniek van optische tekenherkenning(OCR), kon de handmatige invoer op VeleHanden met bijna twee jaar (695 dagen) ingekort worden. Waar normaal gesproken data binnen VeleHanden altijd twee keer worden ingevoerd door vrijwilligers, blijkt de combinatie van deze techniek en vrijwilligers een gouden greep te zijn die uniek is in Nederland. De kaarten zijn door deze efficiënte indexering nu goed doorzoekbaar.
Toekomst NRO
Naast bijzondere vondsten zoals het vroegste geboortejaar op een persoonskaart (1828) en het kunnen raadplegen van persoonskaarten met oorlogsschade is er meer winst door digitaliseren. Meer externe bronnen komen online dankzij de digitalisering van de persoonskaarten. Voor het openbaar maken van persoonsgegevens wordt de regel gehanteerd: honderd jaar na de geboorte worden de gegevens op de documenten vrijgegeven. Maar de meeste mensen worden geen honderd jaar; hun gegevens blijven langer dan nodig gesloten. Door het vergelijken (matching) met overlijdensgegevens uit het NRO kunnen bijvoorbeeld in één klap miljoenen indexrecords en gezinskaarten openbaar en doorzoekbaar worden gemaakt bij andere erfgoedinstellingen.
Aanvragen van persoonskaarten/persoonslijsten
Om een vliegende start met genealogisch onderzoek te maken, kan een ‘uittreksel van een persoonskaart of persoonslijst uit het Nationaal Register van Overleden (NRO) worden aangevraagd.
