Komende week valt het nieuwste nummer van Gen. magazine bij klassieke vrienden op de mat. Digitale vrienden kunnen het blad online lezen via de website. Ben je nog geen vriend? Onderaan dit bericht kun je als voorproefje een artikel uit deze Gen. gratis downloaden.

Dochter van de stad

Schrijver en genealoog Flip van Doorn verhaalt in dit nummer over de voorouders van zijn dochter, die al een paar generaties in de stad Amsterdam wonen maar aan beide kanten hun oorsprong blijken te hebben in Duitsland. Wat maakte dat de migranten uit die beide families de sprong naar het verre Amsterdam waagden? En hoe maakten ze het daar vervolgens? Zijn dochter, opgegroeid in Friesland, gaat nu studeren in Amsterdam, en is ‘door de tientallen verhalen van al die Amsterdammers uit haar voorgeslacht (...) onlosmakelijk met haar stad verbonden’, aldus Van Doorn.

Speuren in valleien

Elke familie in het gebied van het voormalige Joegoslavië heeft wel verwanten die door armoede, oorlog of verdrijving naar elders zijn vertrokken. Richard de Boer, wiens moeder als arbeidsmigrant naar Nederland kwam, trachtte zijn familiegeschiedenis te reconstrueren. Daarvoor heb je talenkennis en geduld nodig, zo stelt hij. Door de schaarste aan geschreven bronnen vormen mondelinge overleveringen een belangrijke leidraad – in het geval van De Boer te beginnen bij zijn grootvader die namen en woonplaatsen van veel (mannelijke) voorzaten wist te noemen. Die mondelinge traditie wordt in sommige streken in stand gehouden door de namen van voorouders in verzen te reciteren, soms wel tot vijftien generaties terug.

Doofpotaffaire

In 1942 werd het Nederlandse stoomschip de Van Imhoff, met aan boord 477 Duitse burgergevangenen, bij Sumatra door een Japans vliegtuig tot zinken gebracht. Doordat de Nederlandse bemanning naliet hun kooien op tijd te openen, kwamen 411 Duitsers door verdrinking om het leven. Maureen Welscher sprak voor dit nummer van Gen met Elly Meckel, dochter van een van de slachtoffers. Haar verhaal geeft een inkijkje in de manier waarop na de Duitse bezetting van Nederland werd omgegaan met de Duitsers in Nederlands-Indië. Zonder aanziens des persoons of politieke overtuiging werden zij rücksichtlos geïnterneerd. Na de oorlog is de ramp met de Van Imhoff lang in de doofpot gestopt. Nu roept het Nederlands Instituut voor Militaire Historie (NIMH) nabestaanden op zich te melden en hun verhaal te vertellen.

Vreemdelingenkaarten

In 1849 werd de eerste Vreemdelingenwet in Nederland ingevoerd. Daarmee waren ook de vreemdelingenregisters geboren, want de politie moest toezicht kunnen houden op wie wanneer en hoe, en ook waarom, de stad binnenkwamen. Die registers, inmiddels digitaal te raadplegen, zijn in Amsterdam zeer goed bewaard gebleven en vormen daarmee een geweldige bron voor genealogisch en historisch onderzoek. Speciaal voor wie nog geen Vriend van het CBG is maar overweegt het wel te worden, hierbij gratis het artikel over de vreemdelingenkaarten.