"Adel, boefjes en voorouders in het buitenland doen het altijd goed"

CBG-onderzoeker Jacqueline Verkleij is gepokt en gemazeld als het om Verborgen Verleden gaat. Ze doet al een aantal seizoenen onderzoek voor de tv-serie waarin BN’ers op zoek gaan naar hun voorouders. Voor de serie die deze maanden wordt uitgezonden, deed ze onderzoek naar de familiegeschiedenis van tv-presentator Raven van Dorst, zanger Gordon en, samen met collega Sanne Westerman, oud D66-voorman Alexander Pechtold.

Pak je het onderzoek voor alle BN’ers op dezelfde manier aan?

‘Je volgt als onderzoeker voor elke kandidaat dezelfde procedure. Het begint met het opstellen van een kwartierstaat waarbij je zover mogelijk terug in de tijd gaat. En we kijken altijd in de huwelijksbijlagen, bewijsstukken die tot het begin van de 20ste eeuw nodig waren om te kunnen trouwen. Daar viel ook de schriftelijke toestemming van de ouders voor het huwelijk onder. In de huwelijksbijlagen zitten nog wel eens leuke aanwijzingen. Daar lees je bijvoorbeeld dat een KNIL-militair in Indië was overleden, dat iemand ‘op zee gebleven’ was of de benen had genomen. In zo’n geval stond er bijvoorbeeld ‘verblijfplaats van de vader onbekend’. Die had dan vaak een andere vrouw. In de huwelijksbijlagen vind je, als je geluk hebt, interessante informatie over een voorouder die je als onderzoeker niet ‘doodkrijgt’.

Iemand ‘niet doodkrijgen’ is een typische genealogenuitdrukking. Wat betekent het?

Dan kun je geen overlijdensgegevens van iemand vinden. Je weet dat degene moet zijn overleden omdat hij of zij langer dan honderd jaar geleden geboren is, maar vind het bewijs niet. Iemand kan bijvoorbeeld in het buitenland zijn overleden, waardoor er geen Nederlandse overlijdenakte bestaat. Als ouders bij het huwelijk van hun kinderen geen toestemming konden geven omdat ze overleden of verdwenen waren, moest het bruidspaar de overlijdensakte overleggen. Als die ontbrak moest je een akte van bekendheid overleggen, waarin getuigen verklaarden dat ze wisten dat de persoon in kwestie was overleden, of bijvoorbeeld naar het buitenland was vertrokken.

Oké, je hebt de kwartierstaten en huwelijksbijlagen bekeken. En dan?

Dan kijk ik of we nog relevante publicaties hebben in de CBG-bibliotheek, in genealogische tijdschriften bijvoorbeeld. Zo wordt in de uitzending over Raven van Dorst een artikel uit De Nederlandse Leeuw geraadpleegd.

Als ik iets bijzonders heb gevonden zet ik het op de kwartierstaat. Dan weet de redactie van Verborgen Verleden waar de leuke haakjes voor de uitzending zitten. Zo heb ik ooit in een kwartierstaat gevonden dat een voorouder naar Transvaal, het huidige Zuid-Afrika was getrokken. Dat is toch een leuk weetje.

Doe je voor Verborgen Verleden anders onderzoek dan voor bijvoorbeeld een notaris, particulieren of het tv-programma De Erfgenaam, met het oog op een leuke uitzending?

Het onderzoek voor Verborgen Verleden is niet te vergelijken met onderzoek voor notarissen of het tv-programma De Erfgenaam. In de laatste twee gevallen zoek ik naar erfgenamen, onder andere op persoonskaarten en in WieWasWie. Dat onderzoek gaat minder ver terug in de tijd, dat houdt ergens in de 19e eeuw op. Erven gebeurt tot in de zesde graad.

Voor particulieren en Verborgen Verleden gaat het vooral om de leuke verhalen. Hoe je die in beeld brengt is de specialiteit van de tv-makers. Maar ik weet uit ervaring dat verhalen in het buitenland aanslaan, een link met de adel het altijd goed doet en boeven in de familie scoren.

Heb je een leuke anekdote over jouw zoektocht voor een aflevering die al uitgezonden is?

Gordon had een verhaal gehoord over de manier waarop zijn grootvader van moederskant, Hendrik Bunschoten, aan zijn eind kwam. Hij overleed een dag na zijn verhuizing aan de gevolgen van verwondingen door een kruiwagen die vanaf een stelling van 12 meter hoogte op hem viel. Gordon vroeg zich af of dat verhaal klopte. Daar heb ik een krantenbericht in Delpher over gevonden dat het verhaal bevestigt. Een ander opvallend verhaal is dat voorouders van Gordon van beide kanten waren opgepakt wegens het beledigen van politieagenten. Eén voorouder noemde een agent ‘sodomieter’ en een ander moest zeven dagen de cel in vanwege het beledigen en bedreigen van een agent. “Ik sla je de hersens in”, had hij gezegd. Zijn voorouders waren pittige types.’