Als je op zoek bent naar fotomateriaal om de resultaten van je stamboomonderzoek te illustreren, denk dan eens aan een bijzondere bron: jubileumboeken. Je vindt er talloze van in onze Bibliotheek.

Wanneer je bezig bent met stamboomonderzoek of misschien wel het schrijven van je familiegeschiedenis, is het leuk als je de tekst kunt verlevendigen met foto’s van je voorouders of de personen die je onderzoekt. Portretten zijn dikwijls lastig te vinden, maar wie weet staat jouw opa of overgrootmoeder wel in een jubileumboek. Ook daarvoor kun je bij het CBG|Centrum voor familiegeschiedenis terecht. Onze Bibliotheek beschikt over een omvangrijke verzameling boeken die voor een speciale gebeurtenis zijn samengesteld, meestal door een kerk, school of bedrijf. Deze jubileumboeken (ook wel gedenk- of herinneringsboeken genoemd) bevatten naast een beschrijving van de instelling of het bedrijf ook dikwijls portretten van personen, met achterin een namenlijst.

Van degelijk zwart-wit naar kleurrijk en ongedwongen

Voor de Tweede Wereldoorlog waren het vooral bedrijven die het initiatief namen een jubileumboek samen te stellen. Ze spaarden kosten noch moeite om te pronken met hun bedrijf, en het was bovendien een effectief middel om het bedrijfsimago te versterken. Een boek uit die tijd was voorzien van een mooie, stevige boekband en gemaakt van kwalitatief stevig papier, en bevatte over het algemeen slechts enkele zwart-wit illustraties. De oprichter en bestuursleden van het bedrijf werden in een formele houding geportretteerd.

Na de oorlog namen ook andere instellingen, zoals scholen, universiteiten, (studenten)verenigingen en kerken het initiatief een jubileumboek uit te brengen. Vooral vanaf de jaren zestig van de vorige eeuw werden de boeken meer verlevendigd met afbeeldingen, was de schrijftrant informeler en kwamen de personen meer ongedwongen in beeld. Je zag meer groepsfoto’s van meisjes- en jongensverenigingen en schoolfoto’s in kleur, met vermelding van de voor- en achternamen. De boeken werden afgesloten met een overzicht van bestuursleden, leerkrachten, schoolkinderen, studenten of leden van andere (kerkelijke en literaire) instellingen.

Ook over de periode tijdens de oorlog heeft het CBG een groot aantal gedenkboeken in de collectie. Meer hierover lees je in het artikel ‘Gedenkboeken WOII als onderzoeksbron’ op onze website.

Terug naar de schoolbanken

Weet je op welke school jouw voorouder heeft gezeten en wil je meer te weten komen over zijn of haar schoolperiode, denk dan ook eens aan een jubileumboek dat de bewuste school mogelijk heeft uitgegeven en dat wellicht te vinden is in de lokale bibliotheek of in de CBG- collectie.

Zo deed de lagere school van De Koog op Texel zijn uiterste best om veel gedetailleerde informatie aan te bieden, gelardeerd met veel groepsfoto’s. Het jubileumboek toont groepsfoto’s van 1903 tot 1999. Van alle geportretteerden werd de geboorte- en (eventueel) sterfdatum vermeld, soms aangevuld met genealogische informatie. Het boek werd afgesloten met een overzicht van onderwijzers en onderwijzeressen.

Genealogisch repertorium

De meeste instellingen, waaronder ook het CBG, hebben hun jubileumboeken niet gedigitaliseerd. Deze zijn dus uitsluitend fysiek te raadplegen. Ze zijn bij het CBG alfabetisch op onderwerp en op auteur doorzoekbaar via de zoekfunctie in CBG Bibliotheek. Via dezelfde link vind je in het Genealogisch repertorium verwijzingen naar jubileumboeken. Het gaat in dat geval niet alleen om publicaties in onze CBG-bibliotheek, maar ook in andere (lokale en/of provinciale) bibliotheken.

Bij Delpher (het Geheugen) zijn met name gedenkboeken uit de oorlog op te vragen.