Ontwikkelingen op het gebied van de genetische genealogie zijn vanaf het begin op de voet gevolgd in ons kwartaaltijdschrift.

Aanvankelijk ging de belangstelling op het gebied van DNA nog voornamelijk over het Y-chromosoom, en dus over de paternale verwantschappen. In 2008 deden honderden Nederlanders mee aan een grootschalig Y-DNA-onderzoek. Ook in België vond omstreeks die tijd een dergelijk project plaats. Het Nederlandse onderzoek was vooral gericht op het vaststellen van de verschillende haplogroepen; in België wilde men meer weten over de zogenoemde ‘koekoekskinderen’ – kinderen die zonder dat de juridische vader het weet afkomstig zijn van een andere biologische vader. Het algemeen veronderstelde percentage van 10% kon tot ‘broodje aap’-verhaal worden verklaard. Volgens dit onderzoek zou het slechts om 1% gaan. 

Broodje aap

In 2018 wisten we in de persoon van de Vlaamse genetisch genealoog Maarten Larmuseau een vooraanstaand deskundige te strikken voor een vaste rubriek in de Gen. Hij neemt de lezer telkens mee in zijn interessante en vaak ook verbazingwekkende onderzoeksprojecten, en ontmaskert onderweg ook de nodige ‘broodjes aap’. Over te makkelijke conclusies over een Vikingenafstamming bijvoorbeeld, of een andere welgevallige verwantschap die in de papieren genealogie nergens te bewijzen valt. 

DNA-onderzoek komt inmiddels op allerlei manieren om de hoek kijken in Gen.magazine. Talloos veel onderzoekers maken er gebruik van als hulp- of controlemiddel bij een ‘papieren’ onderzoek, óf als enige mogelijkheid om een verwantschap vast te stellen. Om oude familieraadsels omtrent de afkomst van een voorouder op te lossen, bijvoorbeeld. Of als laatste redmiddel bij recentere zoektochten naar een onbekende vader (soms moeder). 

Familiedetective

In september 2018 wijdden we het themadossier aan DNA, met daarin veel wetenswaardigs over de verschillende toepassingen. Maarten Larmuseau prikt belangrijke mythes door, zoals dat je met behulp van je DNA precies zou kunnen weten waar je verre voorouders vandaan komen. Ook Rob van Drie gaat daar uitgebreid op in.

Els Leijs, tegenwoordig een bekende tv-persoonlijkheid dankzij het programma De reis van je genen, schreef een artikel over haar succesvolle onderzoekspraktijk als ‘familiedetective’. Met behulp van DNA-onderzoek helpt ze mensen in hun zoektocht naar onbekende vaders. Zij zegt daarover: ‘Behalve aan speuren, besteed ik een groot deel van mijn tijd aan het managen van verwachtingen. Over geld gaat het nooit, hoewel dat vaak een van de eerste vragen van een gevonden vader is. Een kind van veertig zoekt geen deel van een erfenis, maar erkenning. Een aparte groep wordt gevormd door anonieme spermadonoren. Vaak waren mannen donor uit ideële overwegingen – je hielp een kinderloos stel om een baby te kunnen krijgen – anderen doneerden vanwege de financiële vergoeding. Uit de contacten met gevonden spermadonoren blijkt dat een aantal van hen nieuwsgierig is en zich soms zeer betrokken voelt bij kinderen die hen vinden. Sommigen moeten er iets langer aan wennen dat ze te vinden zijn door middel van een simpel testje. Maar er zijn ook donoren die meer van hun kinderen verwachten dan omgekeerd. Zo brengt iedere technologische ontwikkeling nieuwe kwesties van ethische en emotionele aard met zich mee.’