In de Koninklijke Bibliotheek (KB) te Den Haag werd gevierd dat gisteren, dinsdag 20 november 2018 de website delpher.nl exact vijf jaar oud is. Een middag met lezingen, rondleidingen en uitgebreid de tijd voor vragen markeerde deze verjaardag. Delpher is uiteraard een bekende website voor genealogen: dankzij de enorme hoeveelheid artikelen en documenten, kan een stamboom worden aangekleed en uitgebreid met context en verhalen.

door Martijn Spruit, informatiespecialist bij het CBG

De verjaardag werd gevierd met een gebakje en enkele lezingen. In de inleiding werd ingegaan op de geschiedenis van Delpher, én op de toekomst: Komend jaar zal de vormgeving van de website worden vernieuwd, en zal een systeem van geo-referentie worden geïntroduceerd. Bij verwijzingen naar een specifieke plek (denk aan een straatnaam in een krantenartikel), vindt de bezoeker dan ook een link naar die plek op de kaart. Andersom zoeken wordt daardoor ook mogelijk: op de kaart inzoomen en de bijbehorende berichten en verschillende kranten bekijken. Omdat deze functionaliteit momenteel nog uitgebreid wordt getest, is nog niet precies duidelijk wanneer het op de website is te vinden. In de rondleidingen en in de gesprekken met het ontwikkelteam later op de middag, werd duidelijk dat er hard aan wordt gewerkt.

De grote verrassing van deze middag was het interessante en schokkende verhaal dat collectiespecialist Huibert Crijns vertelde aan de hand van enkele fotoalbums van arts Arius van Tienhoven die als vrijwilliger voor het Rode Kruis had gewerkt in de Balkanoorlogen in 1913 en 1914. De foto’s tonen de oorlog vanuit een uniek perspectief. Het verhaal achter de beelden kon Crijns alleen vertellen, zo benadrukte hij, dankzij de informatie uit Delpher.

Nieuwe naam

Op 20 november 2013 werd dit nieuwe platform (opvolger van de “krantenbank”), onder de nieuwe naam Delpher, gelanceerd. De naam is bewust internationaal herkenbaar, en verwijst naar het delven van grondstoffen: de digitale collectie, inmiddels gegroeid tot meer dan honderd miljoen scans, vormt de grondstof van heel divers onderzoek.

Doorzoek alles

Op de startpagina kan de bezoeker kiezen voor doorzoek alles maar ook direct één van de deelcollecties selecteren om gerichter te zoeken. De krantencollecties zijn opgedeeld in twee zoekingangen: de basiscollectie, met zo’n elf miljoen pagina’s uit de periode van 1618 tot 1995. Hierin vindt de (be)zoeker kranten uit Nederland, voormalig Nederlands-Indië, Suriname, de Antillen en de verenigde Staten. De externe krantenbanken biedt één zoekingang op vijf regionale krantenwebsites.

Boeken in Delpher

Ook de Boeken zijn opgedeeld in twee zoekingangen: de basiscollectie omvat boeken die door de KB of andere erfgoedinstellingen in Nederland zijn gedigitaliseerd. Ook de gehele Digitale Bibliotheek der Nederlandse Letteren is opgenomen in deze deelcollectie. De Google-collectie is vijf maal zo groot (ongeveer 260.000 boeken) en bevat boeken die zijn gedigitaliseerd in het kader van een wereldwijd erfgoedproject geïnitieerd door Google. Hierin zijn alleen boeken van voor 1874, die vrij zijn van auteursrechten, te vinden.

Tijdschriften in Delpher

De tijdschriftencollectie is zeer divers: van de Amsterdamse Kerkbode tot Hemel en Dampkring en het Tijdschrift van het Ardrijkskundig Genootschap is er in terug te vinden. Deze collectie wordt – net als de kranten en boeken – nog altijd uitgebreid: de lijst met tijdschrifttitels die nog moeten worden gedigitaliseerd is bijna veertig bladzijden lang.

Nieuwsbulletins in  Delpher

Als laatste en speciale collectie mogen de zogenaamde ANP-Radiobulletins zeker niet onvermeld blijven. Deze omvat de uitgetypte teksten van de nieuwsbulletins van het Algemeen Nederlands Persbureau die in de jaren 1937 tot 1989 werden voorgelezen op de radio. Het leuke is dat er heel vaak handgeschreven aanvullingen op deze scans zijn te vinden.

Op naar het tienjarig bestaan!