Van 2 tot 10 juli vindt het Amsterdam Roots Festival plaats, met veel muziek, film, en storytelling. Op de openingsdag voeren genealogen in spe Fiona Kelatow, Charo Durán en Rachel Rumai hun ‘performance’ op, geïnspireerd door het onderzoek dat ze met behulp van CBG-experts hebben uitgevoerd.

‘Rootszoekers’ is een onderdeel van het Amsterdam Roots Festival dat dit jaar voor de tweede keer wordt gepresenteerd. Drie creatieve jongen mensen zijn uitgedaagd op zoek te gaan naar een bijzonder verhaal in hun familiegeschiedenis, en dat op hun eigen manier tijdens een tien minuten durende performance op het festival vorm te geven.

Blij verrast

Nadat ze half februari een eerste ‘spoedcursus’ genealogie hadden gekregen bij het CBG zijn Fiona, Charo en Rachel zelf aan de slag gegaan. Alle drie waren ze blij verrast wat ze aan informatie over hun voorouders konden vinden, ondanks het feit dat ze Indische en Zuid-Amerikaanse wortels hebben.

Fiona Kelatow is na de eerste kennismaking nog een keer op bezoek geweest bij het CBG om verder te zoeken in verschillende digitale bronnen, en een aantal boeken te raadplegen die onderzoeker Maarten van Bourgondiën voor haar uit de bibliotheek had gehaald. Ze vond daarin heel veel informatie met betrekking tot de familie Nanlohy (van haar oma’s kant) en Kelatow. Op aanraden van Maarten heeft ze niet bij voorbaat relaties als ‘onwaarschijnlijk’ bestempeld; pas als je alle informatie hebt verzameld, kan je dingen gaan uitsluiten, vertelde hij haar.

Het begin

Fiona heeft niet de tijd gehad alles wat ze heeft gevonden verder uit te zoeken (bijvoorbeeld een mogelijk slavernijverleden van haar betovergrootmoeder), en omdat het ook niet relevant voor haar optreden op het Roots Festival heeft ze dat even laten rusten. Haar nieuwsgierigheid is echter geprikkeld en ze wil haar onderzoek zeker later nog eens voortzetten. Wat haar opviel toen ze in de archieven een genealogie aantrof van de familie van haar Friese opa, en van haar neef een stamboom kreeg van de familie Kelatow, was dat de opstellers een duidelijk startpunt hadden gekozen. Fiona krijgt haar hele leven al de vraag: “Waar kom je vandaan?”, maar nu ziet ze in dat het belangrijker is te vragen: “Waar begin ik?” Haar performance concentreert zich op die vraag.

Op weg geholpen door CBG-onderzoekster Martine Zoeteman is Charo op zoek gegaan naar haar Boliviaanse wortels. Daarna heeft ze nog een paar keer mailcontact gehad met Martine, die haar begeleid heeft in de voor haar nieuwe wereld van de genealogie en haar wegwijs heeft gemaakt in het ‘oerwoud aan informatie’. Ze had niet verwacht dat ze überhaupt iets zou vinden en contact met instanties in Bolivia leverde inderdaad helaas niets op, maar ze heeft toch gegevens van vier generaties terug kunnen opduiken in met name digitale bronnen.

Zachte kracht

Charo vond het mooi te ontdekken hoe de structuur van de gezinnen van haar voorouders in elkaar zat, en waar zij precies gewoond hebben. Net als Fiona zou zij graag alle verhalen in haar performance verwerken, maar voor een kort en krachtig optreden moest ze een keuze maken. Ze heeft uitgevonden dat haar voormoeders veelal op het platteland en in armoede zijn opgegroeid, met veel geboorten maar ook veel kindersterfte. Dat heeft haar op het idee gebracht voor het centrale thema van haar performance: de zachte kracht, de vrouwelijke kracht die bij haar voormoeders niet de kans heeft gehad zich ten volle te ontwikkelen, maar bij haar wel. Ze vertelt haar verhaal in poëzie en beelden, en hoopt daardoor met name het gevoel van dankbaarheid om haar vrijheid en welvaart bij haar publiek te kunnen overbrengen.

De kracht van vrouwen komt ook terug in de familiegeschiedenis van Rachel Rumai. Zij is al een tijd bezig haar voormoeders uit verschillende landen in poëzie te beschrijven, en het Rootszoekers-project past daar perfect bij. Voorafgaand aan de eerste kennismaking bij het CBG heeft Rachel veel vragen gesteld over haar onderzoek en de manier waarop ze dat het beste verder aan kon pakken. Tijdens de rondleiding in februari heeft ze daar zeer uitgebreid antwoord op gekregen, vertelt ze.

Taboe

Daarna is ze zelf aan de slag gegaan. Omdat haar voorouders uit Venezuela en Curaçao komen en het onderzoek in die archieven allesbehalve makkelijk is, was ze met name aangewezen op gesprekken met familie. Zaken die eigenlijk altijd taboe waren, zoals het slavernijverleden, kwamen nu voorzichtig wel aan de orde. Maar ze wil er nog veel meer over te weten komen. Rachel is dan ook van plan subsidie aan te vragen om haar onderzoek ter plekke voort te kunnen zetten en hopelijk af te ronden – ook al is genealogisch onderzoek natuurlijk nooit ‘af’.

Verrassing

Rachels performance zal bestaan uit een combinatie van poëzie, muziek en dans. Verder wil ze er nog niet veel over kwijt; ze hoopt dat de link met haar familiegeschiedenis door haar optreden zelf duidelijk wordt bij het publiek.

Fiona, Charo en Rachel ‘vertellen’ hun verhaal op dinsdagavond 2 juli vanaf 20.00 uur in Pakhuis De Zwijger.