Heraldiek en genealogie zijn belangrijke hulpwetenschappen, onder meer ten dienste van de kunstgeschiedenis. Dankzij wapens op portretten kan in veel gevallen worden achterhaald tot welke familie een geportretteerde behoorde en vervolgens kan diegene door genealogisch onderzoek vaak geïdentificeerd worden. Gezichten krijgen zo een naam, mensen worden van vergetelheid gered. Heraldische identificatie plaatst kunst, niet alleen portretten maar ook kunstnijverheid, in een historische en geografische context. Daarnaast kan het een toeschrijving aan een kunstenaar bevestigen of juist leiden tot een toeschrijving. Het wapen van een vroegere eigenaar kan bovendien bijdragen aan de provenance van het werk.

Door Guus van Breugel

Het RKD - Nederland Instituut voor Kunstgeschiedenis organiseerde vorige week donderdag, 25 januari, een RKD Talk over heraldiek en genealogie. Olivier Mertens, eigenaar van Artmorial, een heraldisch en genealogisch onderzoeksbureau, sprak toen over het kunsthistorisch belang van heraldisch en genealogisch onderzoek. Heraldicus Guus van Breugel van het CBG was er bij en blikt terug.

Met een uitverkochte zaal in het Letterkundig Museum heeft Olivier Mertens een gloedvolle voordracht gehouden over het belang van heraldiek voor de alfawetenschappen en de kunstgeschiedenis in het bijzonder. Mertens, oorspronkelijk jurist en nauw verbonden met het internationale veilingwezen, legde via talloze opgeloste casussen de twee hoofdaspecten van heraldiek uit: identificatie en manifestatie. Zo is bijvoorbeeld de man op het portret hieronder geïdentificeerd aan de hand van de ring die hij om heeft.

Sinds 2016 opereert Olivier onder de naam Artmorial. Met zijn beheersing van de hulpwetenschappen heraldiek en genealogie weet hij voor de kunsthandel portretten en toegepaste kunst objecten te duiden. Eigenaars en vervaardigingsdata doemen op uit een grijs verleden, waardoor de stukken voor de markt in waarde vermeerderen. Behalve heraldisch en juridisch onderlegd is Mertens ook thuis in de wereld van de etiquette. Als achterpaginadandy legt hij uit in het tijdschrift Quote hoe het heurt.