Sugar Lee Hooper, Laurie Langenbach, Irene Vorrink, Sylvia Millecam, Sandra Reemer, Wina Born, Joan Ferrier, Harriet Freezer, Marga van Arnhem, Atje Keulen-Deelstra, Miep Gies, Olga de Haas… Ken je ze nog?

Het zijn allemaal vrouwen die in het boek 1001 vrouwen in de 20ste eeuw te vinden zijn. In dit boek staan letterlijk 1001 vrouwen die, ieder op hun eigen manier, een rol hebben gespeeld in de vorige eeuw. Gisteren, 3 oktober 2018, verscheen het boek en nam Zijne Majesteit Koning Willem-Alexander het eerste exemplaar in ontvangst. Daarmee opende hij ook de gelijknamige tentoonstelling in het Amsterdam Museum. Voor deze tentoonstelling heeft het CBG beeldmateriaal geleverd van één van de 1001 vrouwen: Neeltje Lokerse.

Boek

1001 vrouwen in de 20ste eeuw is samengesteld door historica Els Kloek en het succesvolle vervolg op 1001 vrouwen uit de Nederlandse geschiedenis (2013), dat in 2016 door lezers van Historisch Nieuwsblad werd uitverkozen als ‘Beste Geschiedenisboek Aller Tijden’.

´We waren niet klaar, er waren nog zoveel kandidates voor de 20ste eeuw´ (Els Kloek)

Het nieuwe boek heeft een eigenzinnige, hedendaagse uitstraling. Irma Boom noemt de ‘activistische’ felle kleuren passend bij de 20ste eeuw. De samenwerking tussen historica Els Kloek en ontwerpster Irma Boom heeft opnieuw een boeiend en oogstrelend monument-in-druk opgeleverd.

De 20ste eeuw was een tijd vol doorbraken voor en door vrouwen. 1001 vrouwen in de 20ste eeuw is een goudmijn aan verhalen over opmerkelijke vrouwen, waarmee de recente geschiedenis in een ander, completer licht komt te staan. Het boek biedt een fascinerend beeld van een lange weg van emancipatie en roldoorbreking. De 1001 biografieën van vrouwen maken hun diversiteit, kracht en prestaties zichtbaar. Veel ‘eerste vrouwen die …’ passeren de revue. Met verhalen die herkenning of verwondering oproepen.  

'Vrouwen kunnen nu zo’n beetje alles worden, terwijl ze aan het begin van de twintigste eeuw nog niet eens stemrecht hadden. In feite heeft er een revolutie van ongekende omvang plaatsgevonden.' (uit het voorwoord)

Kloek werkte voor het ´1001 vrouwen´ project samen met honderden deskundigen. Het boek is mede tot stand gekomen dankzij de steun van velen in een crowdfundingscampagne. Ook het CBG heeft het boek gesteund met de adoptie van Elisabeth Korzevee vanwege het belang van haar werk aan de dtb-registers voor tegenwoordige genealogen én omdat het CBG een collectie genealogische aantekeningen van haar heeft. 

Tentoonstelling 

Voor de gelijknamige tentoonstelling bij het boek heeft Els Kloek opgetreden als gast-conservator en Irma Boom wederom de vormgeving verzorgd. Het is een tentoonstelling geworden over bekende en minder bekende vrouwen die, ieder op hun eigen manier, een rol hebben gespeeld in de vorige eeuw.  De tentoonstelling bevat bijna 200 portretten en verhalen van vrouwen en meer dan 300 zeer uiteenlopende voorwerpen. Onder de portretten bevindt zich onder andere het portret van Neeltje Lokerse dat in het artikel van de NOS 'Vergeten miss, militante dienstmeid en 999 andere vrouwen uit de 20ste eeuw' over de tentoonstelling besproken werd: 

`Neem het uitzonderlijke levensverhaal van Neeltje Lokerse (1868-1954). Die Zeeuwse dienstmeid raakte zwanger van haar werkgever, maar die keek niet naar haar om. Haar zaak werd een cause célèbre toen ze publiekelijk het vuur op de man opende. Nadat ze was vrijgesproken van poging tot moord zette ze zich - altijd in klederdracht - in voor de positie van ongehuwde moeders en dienstbodes.`

1001 vrouwen in de 20ste eeuw  is van 4 oktober tot en met 10 maart 2019 in het Amsterdam Museum te bezichtigen.