CBG bronnen
Rotterdamse politie tijdens de Tweede Wereldoorlog, uitsnede

Politiekwartierstaten 1940-1945

Politieambtenaren moesten tijdens de Tweede Wereldoorlog van de Duitse bezetter een zogenoemde politiekwartierstaat invullen, om vast te stellen of zij Joodse voorouders hadden. De politiekwartierstaten in onze collectie staan op de nominatie te worden gescand en geïndexeerd.

  • Projectnaam: Politiekwartierstaten 1940-1945
  • Voor wie: onderzoekers, genealogen, archiefinstellingen
  • Doel: het online beschikbaar stellen van de gescande en geïndexeerde politiekwartierstaten
  • Verwachte looptijd: 2023-2024
  • Beoogd resultaat: onderzoekers kunnen snel en eenvoudig de politiekwartierstaten raadplegen
  • Mijlpalen: vrijwilligers hebben circa 60% van de kwartierstaten gescand en geïndexeerd
  • Meedoen en aanmelden via: n.v.t. - een vaste kern vrijwilligers houdt zich met dit project bezig
  • Meer informatie en vragen: mail naar service@cbg.nl
  • Bijzonderheden: er zijn ook andere soorten kwartierstaten bij het CBG aanwezig, die na afronding van dit project op de nominatie staan om te worden gescand en te worden geïndexeerd. Zo kwam de Centrale Dienst voor Sibbekunde, onderdeel van Binnenlandse Zaken in de periode 1941-1945, met een uitgave van een SS-kwartierstaat, en de NSB met een eigen NSB-kwartierstaat. Ook was er een zogenoemde 'Staat van inlichtingen', uitgebracht door de Rijksinspectie van de bevolkingsregisters, een aanmeldingsformulier voor personen 'die geheel of gedeeltelijk van joodschen bloede' waren. Veel van dergelijke formulieren zijn ook te vinden in het archief van de Rijksinspectie ('collectie Calmeyer'; meer hierover op onze pagina Oorlogsbronnen).
  • Omschrijving: de meest voorkomende kwartierstaten in onze collectie die als eerste worden ontsloten zijn die van het politiepersoneel (bezoldigd en onbezoldigd), afkomstig uit de Tweede Wereldoorlog. Een dergelijke politiekwartierstaat moest op last van de Duitse bezetter door de ambtenaar zelf worden ingevuld. Hij moest hierin de gegevens van hemzelf en zijn echtgenote invullen, alsmede hun beider ouders en grootouders. Het doel was om vast te stellen of betrokkene Joodse voorouders had. De politiekwartierstaat was dus eigenlijk een soort niet-Joodverklaring.

Ondertekening politiekwartierstaat

Ondertekening van een ingevulde politiekwartierstaat uit 1941