In de naoorlogse jaren emigreerden veel landgenoten naar landen als Canada of Nieuw-Zeeland om een nieuw bestaan op te bouwen. Hoe vind je informatie over hen?

Het jaar 1945 zal altijd in de schoolboeken blijven staan als het jaar waarop ons land na de Tweede Wereldoorlog definitief werd bevrijd. Het was echter ook het jaar waarin veel Nederlanders een nieuw vaderland kregen. Meisjes en jonge vrouwen die hun hart hadden verloren aan een Canadese, Amerikaanse of Britse soldaat; Joden die na de verschrikkingen van de Duitse vervolging uitweken naar wat toen nog Palestina heette, maar al snel zou worden omgedoopt tot Israël. Ook gingen veel gezinnen in de naoorlogse jaren op zoek naar een beter bestaan in de nieuwe wereld. Door de verwoestingen van de oorlog, het gebrek aan werk en de dreiging van de Russen raakten veel mensen in de ban van emigratie. In 1948 dacht een op de drie Nederlanders erover zich in een ander land te vestigen; een half miljoen voegde de daad bij het woord.

Van alle tijden

Omroep Max start op dinsdag 12 mei met een nieuwe reeks getiteld ‘Vaarwel Nederland’. Aan de hand van persoonlijke verhalen, foto’s en archiefbeelden wordt het spoor gevolgd van emigranten die in de naoorlogse jaren naar onder andere Israël, Brazilië en Zuid-Afrika trokken. Het programma bevat historisch achtergrondmateriaal en is een bron van inspiratie voor stamboomonderzoekers.

Maar emigratie is natuurlijk van alle tijden. Veel ondernemende landgenoten lieten de afgelopen eeuwen Nederland achter zich om elders een nieuw bestaan op te bouwen. Van degenen die in de jaren vijftig en zestig van de vorige eeuw emigreerden, is er bij de achterblijvende familie vaak nog wel informatie beschikbaar, zoals namen, foto’s of briefwisselingen. Maar hoe kom je meer te weten over een avontuurlijke voorouder die eerder de oversteek waagde?

Geboren in Balikpapan

Aanwijzingen dat iemand ooit is geëmigreerd, vind je onder andere in de bevolkingsregisters die je via onze database WieWasWie kunt raadplegen, de Staten van landverhuizers die bij het Nationaal Archief worden bewaard, en passagierslijsten, onder andere van de Holland-Amerika Lijn, die momenteel worden ontsloten en via WieWasWie en het Stadsarchief Rotterdam ter beschikking worden gesteld. Ook een goede bron zijn de familieadvertenties, waarin dikwijls woonplaatsen van de personen in kwestie of hun familieleden worden vermeld.

Themapagina

Heb je het vermoeden dat zich ook tussen jouw voorouders ‘gelukszoekers’ bevonden? Lees dan onze themapagina Emigratie voor uitgebreide achtergrondinformatie en tips over hoe je ze kunt opsporen.