Het Tijdschrift voor Geschiedenis (TvG) is sinds vrijdag 13 oktober volledig digitaal te raadplegen via de website van het Huygens ING. Namens het CBG was ik aanwezig om de lancering van het volledig gedigitaliseerde archief van het Tijdschrift voor Geschiedenis door Maarten Prak bij te wonen.

Door  Martijn Spruit

De presentatie van het Tijdschrift voor Geschiedenis (TvG) Online, een samenwerking tussen de uitgever Amsterdam University Press, en het Huygens Instituut voor Nederlandse Geschiedenis, een kennisinstituut van de Koninklijke Nederlandse Academie van Wetenschappen, vond afgelopen vrijdag, 13 oktober 2017, in het Letterenhuis in Amsterdam plaats. Met de lancering zijn de meer dan honderd jaargangen van het TvG beschikbaar gekomen op de website van het Huygens ING. Tot die datum waren alleen de uitgaven van 1886 tot 1940 online te vinden. De afgelopen periode heeft Huygens ING de ontbrekende jaargangen van 1941 tot en met 2008 gedigitaliseerd.

Tijdschrift voor Geschiedenis

Het TvG is opgericht in 1886 door A.M. Kollewijn, een uitgever in Amersfoort die het als geïnteresseerde leek is begonnen. Vanaf 1920 is er een wetenschappelijke redactie. In 2012 zijn alle jaargangen tot 1940 gedigitaliseerd, in de afgelopen jaren is de gehele reeks van zo’n 65.000 bladzijden gescand. De volledige inhoudsopgave is met de hand ingetypt zodat deze als aparte zoekingang functioneert, de tekst van het tijdschrift is via OCR (tekstherkenning) beschikbaar.

Lancering

Tijdens de lancering werd in verschillende korte presentaties aandacht geschonken aan de bevindingen van medewerkers aan het project. Na een historische inleiding door Jacco Pekelder, voorzitter van de redactie, en Ineke Huysman, onderzoeker bij het Huygens ING, hielden twee studenten een kort verhaal over de beeldvorming in het TvG. Bart Jan Teunissen en Dennis Klein Wolterink lieten onder meer statistiek zien over de verhouding tussen mannen en vrouwen (als onderwerp en als auteurs), en de aandacht voor verschillende historische periodes in de gehele periode dat het tijdschrift beslaat.

Onderzoekers Susan Hogervorst en Kees Ribbens verkenden het TvG door in te gaan op de verschillende geografische interesses door de tijd, en inzichtelijk te maken dat zoeken naar een antwoord eigenlijk al het begin van de interpretatie vormt (omdat bepaalde zaken onmiddellijk terzijde worden geschoven). Vervolgens gaf journalist en onderzoeker Ewoud Sanders een korte cursus “Zoeken, hoe doe je dat?” en deelde hij voorbeelden en tips om zoeken in allerlei gedigitaliseerde tijdschriften beter te laten slagen.

Digitaal toegankelijk

Tot slot lanceerde Maarten Prak, bestuurslid van de KNAW, het Tijdschrift voor Geschiedenis officieel als online publicatie. Hij ging kort in op het belang van Open Access voor de Humaniora. Alle edities van 1886 tot 2008 van het Tijdschrift voor Geschiedenis zijn te vinden op de website van het Huygens ING. De jaargangen vanaf 2009 zijn toegankelijk via de website van uitgeverij Amsterdam University Press. Zij stellen de edities van Tijdschrift voor Geschiedenis beschikbaar via delayed open access. Dat betekent dat de uitgaven in dit geval na drie jaar vrij toegankelijk zijn.